Bạn đang khó khăn để so sánh hòa lưới bám tải và Hybrid khi lựa chọn hệ thống điện mặt trời. Nên chọn loại nào? Loại nào phù hợp với gia đình mình hơn? Cùng Intech Energy giải đáp, hiểu rõ sự khác nhau giữa hai hệ thống và đưa ra gợi ý chọn lựa phù hợp với từng trường hợp cụ thể qua bài viết dưới đây.
Tổng quan về hòa lưới bám tải và Hybrid
Hệ thống hòa lưới bám tải là gì?
Hệ thống điện mặt trời hòa lưới bám tải (hay còn gọi là Zero Export) là giải pháp kết nối trực tiếp với lưới điện, nhưng được thiết kế để không phát điện dư ngược lên lưới. Hệ thống sử dụng thiết bị đo lường công suất tiêu thụ của các thiết bị điện trong nhà và điều chỉnh lượng điện mặt trời phát ra sao cho luôn bằng hoặc nhỏ hơn nhu cầu sử dụng thực tế tại thời điểm đó. Điểm khác biệt của hệ thống hòa lưới bám tải.
- Hệ thống này sẽ theo dõi mức tiêu thụ điện thực tế (tải) và chỉ phát đúng lượng điện mặt trời cần dùng tại thời điểm đó.
- Nếu sản lượng điện mặt trời lớn hơn nhu cầu tiêu thụ, phần điện dư sẽ không phát ngược lên lưới mà được inverter tự động giảm công suất phát.
Cốt lõi của hệ thống là inverter có chức năng bám tải, giúp liên tục giám sát và điều tiết nguồn điện đầu ra. Nhờ đó, toàn bộ điện mặt trời tạo ra sẽ được ưu tiên dùng tại chỗ, đồng thời tránh phát sinh điện dư khi không có hợp đồng mua bán điện với EVN hoặc theo yêu cầu kỹ thuật của điện lực.
Hệ thống Hybrid là gì?
Hệ thống Hybrid (hệ thống lai) là hệ thống điện mặt trời kết hợp giữa hệ thống hòa lưới và hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin/ắc quy. Hệ thống kết hợp cả ba chức năng:
- Hòa lưới: Có thể kết nối và sử dụng lưới điện.
- Lưu trữ: Tích hợp pin/ắc quy để lưu trữ điện mặt trời dư thừa.
- Độc lập: Có thể hoạt động như một hệ thống điện độc lập khi mất điện lưới (chế độ backup).
Hybrid inverter có thể tự động phân bổ nguồn điện từ điện mặt trời, pin lưu trữ và điện lưới sao cho tối ưu nhất, tùy theo cấu hình cài đặt.
So sánh hòa lưới bám tải và Hybrid chi tiết
| Tiêu chí | Hòa lưới Bám tải (Zero Export) | Hybrid (Lai – lưu trữ) |
| Khả năng kết nối với lưới | Có | Có |
| Lưu trữ điện (pin/ắc quy) | Không | Có (pin lithium hoặc ắc quy) |
| Sử dụng được khi mất điện | Không | Có (tùy cấu hình, có thể cấp điện backup) |
| Phát điện ngược lên lưới | Không (nhờ thiết bị giới hạn bám tải) | Có thể (tùy cấu hình cho phép hoặc không) |
| Thiết bị chính | Inverter bám tải, tấm pin, thiết bị đo công suất (meter) | Inverter hybrid, tấm pin, pin lưu trữ, thiết bị quản lý năng lượng |
| Chi phí đầu tư ban đầu | Thấp hơn do không có bộ lưu trữ | Cao hơn do thêm chi phí pin và inverter hybrid |
| Khả năng tối ưu hóa tiêu thụ điện mặt trời | Trung bình (chỉ dùng khi có nắng, không lưu trữ được) | Cao (dùng điện mặt trời cả ngày và lưu trữ ban đêm) |
| Độ phức tạp hệ thống | Đơn giản hơn, dễ lắp đặt và bảo trì | Phức tạp hơn, yêu cầu thiết kế và vận hành chính xác |
| Khả năng mở rộng | Dễ mở rộng công suất hệ thống | Có thể mở rộng nhưng cần tính đến dung lượng lưu trữ phù hợp |
| Phù hợp với đối tượng | Hộ gia đình/cơ sở có nhu cầu dùng điện ban ngày, ít mất điện | Khu vực thường xuyên mất điện hoặc cần backup, sử dụng điện ban đêm |
| Tuổi thọ và bảo trì pin | Không có pin → ít bảo trì hơn | Có pin → cần bảo trì và thay thế sau 7–10 năm (tùy loại pin) |
| Mức độ phụ thuộc vào điện lưới | Cao (vì không có pin lưu trữ) | Thấp hơn nhờ có thể hoạt động độc lập tạm thời khi mất điện |
Ưu nhược điểm của hệ thống điện mặt trời hòa lưới bám tải và Hybrid
Ưu nhược điểm Hệ thống điện mặt trời hòa lưới bám tải
Ưu điểm:
- Không phát điện dư lên lưới nên phù hợp với khu vực không cho phép bán điện hoặc chưa có công tơ 2 chiều.
- Chi phí đầu tư thấp hơn so với các hệ có lưu trữ.
- Cấu hình đơn giản, dễ lắp đặt, dễ bảo trì.
- Thời gian hoàn vốn nhanh (thường từ 3–5 năm tùy quy mô).
- Tối ưu điện mặt trời cho nhu cầu tiêu thụ tại chỗ.
Nhược điểm:
- Không lưu trữ điện dư, điện mặt trời chỉ dùng được khi có nắng.
- Không hoạt động khi mất điện, kể cả ban ngày (vì cần có điện lưới để đồng bộ).
- Phụ thuộc vào mức độ tiêu thụ điện vào ban ngày – nếu sử dụng điện nhiều vào ban đêm thì hiệu quả thấp hơn.
Ưu nhược điểm Hệ thống điện mặt trời Hybrid
Ưu điểm:
- Lưu trữ điện mặt trời vào pin, sử dụng được cả vào buổi tối hoặc khi mất điện.
- Có thể hoạt động độc lập khi lưới điện bị cắt, đảm bảo cấp điện liên tục cho các tải quan trọng.
- Linh hoạt trong quản lý nguồn điện, có thể cài đặt ưu tiên dùng điện mặt trời, pin hoặc lưới tùy nhu cầu.
- Phù hợp với khu vực hay mất điện hoặc cần hệ thống điện ổn định 24/7.
- Tăng mức độ tự chủ năng lượng, giảm phụ thuộc vào lưới điện quốc gia.
Nhược điểm:
- Chi phí đầu tư cao hơn do cần thêm pin lưu trữ và inverter hybrid.
- Hệ thống phức tạp hơn, yêu cầu kỹ thuật thiết kế và vận hành chính xác.
- Pin lưu trữ có tuổi thọ giới hạn (~7–10 năm), cần thay thế định kỳ.
- Cần diện tích lắp đặt lớn hơn nếu muốn lưu trữ đủ cho nhu cầu điện ban đêm.
Nên lựa chọn hệ thống điện mặt trời hòa lưới bám tải hay Hybrid
Hai hệ thống điện mặt trời hòa lưới bám tải và Hybrid đều có những ưu nhược điểm riêng. Tuy nhiên, việc lựa chọn hệ thống điện mặt trời hòa lưới bám tải hay Hybrid phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu sử dụng, tình trạng lưới điện khu vực, và ngân sách đầu tư của bạn.
Bạn nên chọn hệ thống hòa lưới bám tải nếu rơi vào các trường hợp sau:
- Chưa có hợp đồng bán điện với EVN, hoặc khu vực không cho phép phát điện ngược lên lưới.
- Chủ yếu dùng điện vào ban ngày (khi có nắng): như văn phòng, nhà xưởng, tiệm kinh doanh ban ngày, gia đình có người ở nhà ban ngày.
- Nhu cầu ổn định điện không quá cao, khu vực ít khi mất điện.
- Muốn tối ưu chi phí đầu tư ban đầu, cần thời gian hoàn vốn nhanh.
- Đã có công tơ 1 chiều, không muốn nâng cấp lên 2 chiều hoặc không muốn xử lý thủ tục phát điện lên lưới.
Vậy khi nào nên chọn hệ thống Hybrid? Bạn nên cân nhắc hệ thống điện mặt Hybrid nếu thuộc các tình huống sau:
- Khu vực thường xuyên mất điện, cần duy trì điện liên tục cho tủ lạnh, wifi, hệ thống camera, máy tính, thiết bị y tế, …..
- Nhu cầu sử dụng điện cả ban đêm, muốn tận dụng điện mặt trời lưu trữ vào buổi tối.
- Muốn giảm phụ thuộc vào điện lưới, hướng đến tự chủ năng lượng.
- Có ngân sách đầu tư cao hơn, sẵn sàng đầu tư dài hạn.
- Muốn tích hợp thêm giải pháp Smart Home, quản lý điện thông minh.
So sánh hòa lưới bám tải và Hybrid cho thấy mỗi hệ thống đều có những ưu điểm riêng, phù hợp với từng mục tiêu sử dụng. Hòa lưới bám tải phù hợp với nhu cầu tiết kiệm chi phí và sử dụng điện ban ngày, trong khi Hybrid mang lại sự chủ động và ổn định hơn về nguồn điện. Hiểu rõ đặc điểm của từng hệ thống sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn thông minh, tối ưu hiệu quả và đầu tư lâu dài.
