Các số liệu mới nhất do Tổ chức nghiên cứu Ember công bố cho thấy một bước phát triển mạnh chưa từng thấy về điện gió và điện mặt trời tại Liên minh châu Âu (EU). Theo Ember, quá trình chuyển đổi điện của châu Âu có những bước tiến quan trọng. Lượng khí thải than, khí đốt và CO2 giảm kỷ lục vào năm 2023 đã giúp EU có được nguồn điện sạch hơn bao giờ hết khi năng lượng tái tạo đã có những bước tiến lớn. Quá trình chuyển đổi điện của EU đang diễn ra sôi nổi.
Báo cáo về tình hình chuyển đổi năng lượng tại EU 2024
Theo báo cáo mới nhất vào đầu tháng 6/2024 của Ember – Tổ chức nghiên độc lập, phi lợi nhuận của Anh về phát triển năng lượng sạch, có nhiều chuyển đổi tích cực về việc sử dụng năng lượng sạch tại các nước Liên minh Châu Âu trong giai đoạn vừa qua.
Theo đó, EU đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch vào năm 2023, với mức giảm kỷ lục về than, khí đốt và khí thải. Nhiên liệu hóa thạch giảm kỷ lục 19% xuống mức thấp nhất từ trước đến nay, chưa đến 1/3 sản lượng điện của EU.
Đáng chú nhất là Năng lượng tái tạo tăng lên mức kỷ lục 44%, lần đầu tiên vượt qua mức 40%. Gió và mặt trời tiếp tục là động lực cho sự tăng trưởng năng lượng tái tạo này, sản xuất kỷ lục 27% điện năng của EU vào năm 2023 và đạt được mức bổ sung công suất hàng năm lớn nhất từ trước đến nay. Hơn nữa, việc sản xuất gió đã đạt được một cột mốc quan trọng, lần đầu tiên vượt qua khí đốt.
Cũng theo Ember, sản xuất sạch đã đạt hơn 2/3 lượng điện của EU, gấp đôi thị phần của điện hóa thạch, khi thủy điện phục hồi và điện hạt nhân phục hồi một phần từ mức thấp của năm ngoái cùng với sự gia tăng của gió và mặt trời.
Sự phát triển của Điện gió và điện năng lượng mặt trời tại EU với tốc độ nhanh hơn trong giai đoạn tới và tiến tới làm “xương sống” được nhận định là tất yếu nhằm theo kịp với tốc độ khi nhu cầu sử dụng tăng lên. Trong khi nhiên liệu hóa thạch đang có sự giảm sút mạnh như đã đề cập ở trên.
Năng lượng gió lần đầu tiên vượt khí đốt
Trong báo cáo về sản lượng điện gió và điện mặt trời tại Liên minh Châu Âu EU của Ember cho thấy, năng lượng gió chứng kiến mức tăng trưởng sản lượng hàng năm kỷ lục vào năm 2023 là 55 TWh (+13%). Điều này dẫn đến việc tạo ra năng lượng từ gió vượt qua khí lần đầu tiên.
Điện sản xuất từ gió là 475 TWh, tương đương với tổng nhu cầu điện của Pháp, so với 452 TWh từ khí đốt. Đây là năm duy nhất sản lượng điện gió vượt than (333 TWh) ngoài năm 2020 do ảnh hưởng của Covid-19. 17 GW điện gió được lắp đặt vào năm 2023 so với 16 GW vào năm 2022, đạt mức tăng công suất hàng năm cao nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, tốc độ triển khai này cần phải tăng gần gấp đôi lên hơn 30 GW mỗi năm cho đến năm 2030 nếu EU muốn đạt được mục tiêu của mình.
Điện gió và điện mặt trời phát triển mạnh chưa từng thấy
Theo báo cáo, năng lượng gió và năng lượng mặt trời tại EU đạt kỷ lục về tỷ trọng trong năng lượng tái tạo. Cụ thể, lần đầu tiên, hơn một phần tư điện năng của EU (27%) được cung cấp bởi gió và mặt trời vào năm 2023, tăng từ 23% vào năm 2022. Điều này đã đẩy điện tái tạo lên mức cao kỷ lục 44%, vượt mốc 40% của năm đầu tiên trong lịch sử EU. Sản lượng kết hợp từ gió và mặt trời tăng kỷ lục 90 TWh và công suất lắp đặt thêm 73 GW. Năng lượng mặt trời tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ với công suất bổ sung 56 GW vào năm 2023, so với 41 GW vào năm 2022 (+37%).
Tuy nhiên, điện mặt trời cho doanh nghiệp và điện mặt trời cho gia đình không thể bắt kịp mức tăng trưởng sản lượng hàng năm của năm 2022 (+36 TWh vào năm 2023 so với +48 TWh vào năm 2022). Hệ thống điện của EU tiếp tục chuyển sang sử dụng năng lượng gió và mặt trời khi 24% số giờ sử dụng chưa đến 1/4 lượng điện đến từ nhiên liệu hóa thạch, tăng so với mức chỉ 4% số giờ vào năm 2022. Lưới điện, hệ thống lưu trữ và các yếu tố hỗ trợ tính linh hoạt khác của hệ thống sẽ ngày càng quan trọng khi thị phần của gió và mặt trời tiếp tục tăng.
Trích lời bà Sarah Brown – Giám đốc Chương trình Châu Âu của Ember: “ Ngành điện của EU đang ở giữa một sự thay đổi lớn lao. Nhiên liệu hóa thạch đang đóng một vai trò nhỏ hơn bao giờ hết khi một hệ thống có gió và mặt trời làm xương sống của nó. Cuộc khủng hoảng năng lượng và việc Nga xâm chiếm Ukraine đã không dẫn đến sự hồi sinh của than và khí đốt – còn lâu mới đạt được điều đó. Than sắp ngừng hoạt động và khi gió và mặt trời phát triển, khí đốt sẽ bước vào giai đoạn suy giảm cuối cùng. Tuy nhiên, đây không phải là lúc để tự mãn. EU cần tập trung cao độ vào việc triển khai nhanh chóng năng lượng gió, năng lượng mặt trời và tính linh hoạt để tạo ra một hệ thống không sử dụng nhiên liệu hóa thạch.”
Nguồn tham khảo: ember-climate.org
Xem thêm:
