Trong khi nguồn nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt và ô nhiễm môi trường trở thành vấn đề cấp bách, xăng sinh học cũng là một giải pháp tối ưu, vừa thân thiện với môi trường vừa góp phần giảm thiểu sự phụ thuộc vào xăng dầu truyền thống. Với nhiều ưu điểm như giảm khí thải độc hại, bảo vệ động cơ và hỗ trợ phát triển năng lượng bền vững, xăng sinh học E5 đang dần trở thành xu hướng tất yếu trong ngành giao thông vận tải.
Xăng sinh học là gì?
Xăng sinh học là loại nhiên liệu được pha trộn từ hỗn hợp của xăng truyền thống và cồn sinh học (bioethanol), chúng được sử dụng cho các loại động cơ xăng đốt trong như xe ô tô và xe gắn máy.
Được gọi là xăng sinh học vì cồn sinh học Ethanol, hay còn gọi là rượu ngũ cốc hoặc rượu ethyl (C2H5OH), được sản xuất từ quá trình lên men các nguồn hữu cơ như tinh bột, cellulose, lignocellulose. Nguyên liệu phổ biến để sản xuất ethanol bao gồm ngô, lúa mì, đậu tương hoặc phế phẩm như vỏ cây, bã mía…
Loại rượu này vốn không xa lạ với con người vì khi chưng cất và pha loãng ở nồng độ thấp, ethanol có thể dùng làm đồ uống. Trong quá trình sản xuất nhiên liệu, hỗn hợp thu được từ chưng cất thường chứa cả nước và ethanol. Để dùng làm xăng sinh học, ethanol cần được tách nước để trở thành ethanol khan. Tuy nhiên, một số động cơ có thể hoạt động với ethanol chưa khan nước (hydrous ethanol).
Ethanol đóng vai trò như một phụ gia giúp thay thế chì trong việc nâng cao chỉ số octane của xăng. Việc tăng chỉ số octane giúp nhiên liệu chịu được áp suất nén cao hơn trong buồng đốt mà không bị kích nổ sớm, góp phần cải thiện hiệu suất và bảo vệ động cơ. Chính vì thế, ethanol được đánh giá là giải pháp thay thế bền vững, góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực của phụ gia chì đối với môi trường.
Tìm hiểu xăng sinh học E5 RON 92
Xăng E5 RON 92 là loại nhiên liệu pha trộn giữa xăng không chì và ethanol sinh học (bio-ethanol). Trong đó, xăng không chì chiếm từ 90 đến 95% thể tích, phần còn lại (5 đến 10%) là ethanol, được sử dụng cho các động cơ đốt trong như xe máy và ô tô.
Ký hiệu “Ex” biểu thị tỷ lệ ethanol trong nhiên liệu, trong đó “x” là phần trăm thể tích cồn sinh học.
Ví dụ:
- Thành phần xăng E5 chứa khoảng 5% ethanol sinh học.
- Xăng sinh học E10 là nhiên liệu chứa 10% thể tích cồn sinh học và 90% thể tích xăng truyền thống.
Xăng E5 RON 92 hoặc RON92 E5 đều là cách gọi của loại xăng sinh học E5 có trị số octane (RON) đạt mức 92, giúp đảm bảo hiệu suất và độ bền cho động cơ.
Tác động của xăng sinh học E5 đến động cơ và môi trường
Xăng sinh học E5 có tốt cho động cơ không?
Xăng sinh học E5 mang lại nhiều lợi ích cho động cơ, giúp cải thiện hiệu suất vận hành, giảm khí thải và thân thiện hơn với môi trường. Việc sử dụng loại nhiên liệu này không yêu cầu điều chỉnh động cơ, cho phép người dùng chuyển đổi linh hoạt giữa xăng E5 và xăng truyền thống mà không gặp vấn đề kỹ thuật.
Ethanol có trị số octane cao (tới 109), khi pha vào xăng giúp nâng cao khả năng chống kích nổ, cải thiện hiệu suất cháy trong buồng đốt. Nhờ hàm lượng oxy cao hơn so với xăng thông thường, nhiên liệu cháy hiệu quả hơn, giúp tăng công suất động cơ, giảm mức tiêu hao nhiên liệu và hạn chế khí thải độc hại ra môi trường.
Với những ưu điểm trên, xăng sinh học đang được coi là nhiên liệu tiềm năng trong tương lai và được nhiều quốc gia quan tâm. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ ethanol trong xăng vượt quá 10% có thể ảnh hưởng đến một số bộ phận như kim loại, nhựa, cao su và polymer trong động cơ. Dù vậy, với hàm lượng 5% ethanol trong xăng E5, những tác động này không đáng kể và hoàn toàn an toàn cho các loại phương tiện hiện nay.
Tác động của xăng sinh học E5 đến môi trường
Xăng sinh học E5 góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường nhờ vào việc hạn chế khí thải độc hại từ động cơ, đặc biệt là khí CO. Các nghiên cứu cho thấy lượng khí CO và HC sinh ra khi sử dụng xăng E5 thấp hơn khoảng 20% so với các loại xăng thông thường như A92 và A95. Nhờ vậy, xăng E5 được đánh giá là một lựa chọn thân thiện với môi trường.
Ngoài việc giảm phát thải, xăng E5 còn giúp cải thiện hiệu suất cháy trong động cơ. Nhờ khả năng bay hơi tốt, hỗn hợp nhiên liệu và không khí được phân bố đồng đều hơn, giúp động cơ tăng tốc mượt mà hơn.
Thành phần oxy có trong xăng E5 cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quá trình đốt cháy nhiên liệu. Nhờ đó, động cơ hoạt động với hỗn hợp nhiên liệu không quá nghèo oxy, giúp quá trình cháy diễn ra hoàn toàn hơn, giảm lượng khí thải độc hại. Hơn nữa, khi kết hợp với hệ thống xử lý khí thải trên các dòng xe hiện đại, xăng E5 càng giúp giảm đáng kể lượng khí ô nhiễm thải ra môi trường.
Lưu ý khi sử dụng xăng sinh học E5
- Ảnh hưởng đến động cơ loại cũ: Đối với các loại xe sản xuất trước năm 1993, xăng E5 có thể tác động đến các bộ phận bằng cao su, nhựa và polymer do tính chất của ethanol. Tuy nhiên, đối với các dòng xe sản xuất từ năm 1993 trở về sau, hệ thống nhiên liệu đã được cải tiến nên không bị ảnh hưởng đáng kể.
- Khả năng pha trộn với xăng thường: Việc sử dụng xăng E5 cùng với các loại xăng truyền thống không gây hại cho động cơ. Do xăng E5 thực chất là xăng A92 pha 5% ethanol, khi trộn với xăng thông thường, tỷ lệ ethanol trong nhiên liệu chỉ giảm đi mà không làm thay đổi đáng kể đặc tính của nhiên liệu.
- Lưu trữ trong thời gian dài: Không nên để xăng E5 trong bình nhiên liệu nếu xe không sử dụng trong thời gian dài (trên 3 tháng). Do ethanol có khả năng hấp thụ nước từ không khí, đặc biệt trong điều kiện độ ẩm cao, xăng có thể bị phân lớp, làm giảm chất lượng nhiên liệu và có nguy cơ ảnh hưởng đến động cơ.
Xu hướng sử dụng xăng sinh học của thế giới
Hiện nay, hơn 50 quốc gia trên thế giới đã ứng dụng xăng sinh học trong giao thông vận tải. Thái Lan – một trong những quốc gia cung cấp xe máy hàng đầu cho thị trường Việt Nam – đã bắt đầu sử dụng xăng E20 đến E85 từ năm 2008 trong nước.
Tại châu Âu, Áo đã chính thức đưa xăng E85 vào sử dụng từ năm 2007, trong khi Pháp và Đức cũng triển khai loại nhiên liệu này vào năm 2008. Ở Mỹ, quốc gia tiêu thụ ethanol lớn nhất thế giới (chiếm khoảng 60% sản lượng toàn cầu), có khoảng 250 triệu phương tiện chạy bằng xăng, với hơn 2.000 trạm bán xăng E85 trong tổng số khoảng 170.000 trạm nhiên liệu trên toàn quốc.
Các hãng xe nổi tiếng như Ford, GM, Nissan, Toyota và Mercedes đã thiết kế động cơ tương thích với xăng E5 đến E85 từ năm 2005. Nhiều dòng xe phổ biến tại Việt Nam hiện nay cũng thuộc danh sách này, cho thấy người tiêu dùng Việt có thể sử dụng xăng E5 mà không gặp vấn đề kỹ thuật. Tuy nhiên, tâm lý e ngại và thiếu thông tin đã khiến nhiều người chưa tận dụng được những lợi ích về kinh tế, bảo vệ động cơ và môi trường mà xăng sinh học mang lại.
Bên cạnh đó, một số quốc gia cũng gặp thách thức khi phát triển xăng sinh học. Chẳng hạn, Brazil – một nền kinh tế lớn trên thế giới – từng đối mặt với nguy cơ thiếu hụt ethanol trước năm 2010 do mất mùa mía đường, khiến nhiều nhà máy sản xuất ethanol phải đóng cửa. Dù vậy, Brazil vẫn là một trong những nước sử dụng xăng sinh học mạnh mẽ, với gần 35 triệu ô tô chạy bằng xăng E25.
Việc sử dụng xăng sinh học E5 không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường và phát triển nền năng lượng sạch. Dù vẫn còn một số thách thức trong quá trình phổ biến, nhưng với những lợi ích rõ ràng, xăng E5 sẽ ngày càng được tin dùng, hướng tới một tương lai giao thông bền vững và thân thiện hơn với môi trường.
