Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng tái tạo nhằm giảm thiểu khí thải nhà kính và bảo vệ môi trường, Việt Nam, và cụ thể là TP Đà Nẵng, cũng không nằm ngoài xu hướng này. Với tiềm năng phát triển điện mặt trời rất lớn, Đà Nẵng đáng lẽ có thể trở thành một trong những địa phương đi đầu trong việc sử dụng năng lượng sạch. Tuy nhiên, thực tế hiện nay lại cho thấy một bức tranh khác. Theo thống kê từ UBND TP Đà Nẵng, tổng công suất lắp đặt điện mặt trời tại thành phố chỉ đạt 3,69%, một con số khiêm tốn so với tiềm năng.
Hiện trạng lắp đặt điện mặt trời tại Đà Nẵng
Theo báo cáo của UBND TP Đà Nẵng ngày 25.7.2024, chuẩn bị cho kỳ họp thứ 19 của Hội đồng nhân dân TP, lắp đặt điện mặt trời tại Đà Nẵng có tổng công suất toàn thành phố hiện là trên 81 MWp, đạt 33% so với kế hoạch đến năm 2025. Sản lượng điện mặt trời “tự sản tự tiêu” (tự dùng và tự phát lên lưới) đóng góp 3,69% tổng nhu cầu điện của thành phố. Mặc dù đã có những bước tiến nhất định, số lượng khách hàng lắp đặt điện mặt trời áp mái tại Đà Nẵng vẫn chưa cao. Hiện nay, Điện lực Đà Nẵng chỉ mới đấu nối được 2.513 khách hàng lắp đặt điện mặt trời áp mái, trong đó có 8 hệ thống nội bộ.
Quy hoạch điện VIII và định hướng phát triển
Theo kế hoạch quy hoạch điện VIII, Đà Nẵng được phân bổ 30MW công suất điện mặt trời áp mái nhà để phát triển đến năm 2030. Tuy nhiên, cho đến nay, việc phân bổ cụ thể vẫn chưa được thực hiện. Điều này đã gây ra nhiều khó khăn trong việc triển khai các dự án điện mặt trời tại địa phương. Các doanh nghiệp và người dân mong đợi các hướng dẫn cụ thể và chính sách hỗ trợ từ Trung ương để có thể thực hiện các dự án một cách hiệu quả và đảm bảo tính bền vững.
Nguyên nhân chậm phát triển năng lượng tái tạo
Một trong những nguyên nhân chính khiến việc phát triển năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió và điện mặt trời áp mái tại Đà Nẵng, còn chậm là do Trung ương chưa ban hành các văn bản hướng dẫn đảm bảo cơ sở pháp lý về đầu tư, đấu nối, và lắp đặt hệ thống điện mặt trời kể từ ngày 31.12.2020 đến nay. Sự thiếu rõ ràng và nhất quán trong các quy định pháp lý đã làm giảm động lực đầu tư của các doanh nghiệp cũng như sự quan tâm của người dân.
Bên cạnh đó, chi phí lắp điện mặt trời đầu tư ban đầu vẫn còn cao đối với nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ. Mặc dù có những chương trình hỗ trợ tài chính và các ưu đãi thuế, nhưng việc tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi vẫn gặp nhiều khó khăn. Đối với nhiều người, lợi ích kinh tế từ việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời chưa đủ hấp dẫn để bù đắp chi phí đầu tư ban đầu và các rủi ro liên quan.
Lợi ích của điện mặt trời
Việc phát triển và ứng dụng điện mặt trời tại Đà Nẵng có thể mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là điện mặt trời áp mái đối với nhiều hộ gia đình. Trước hết, nó giúp giảm áp lực lên hệ thống điện lưới quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ điện ngày càng tăng. Điện mặt trời còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và đối phó với biến đổi khí hậu.
Hơn nữa, việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái cũng mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Bằng cách tự sản xuất và tiêu thụ điện, họ có thể giảm hóa đơn tiền điện hàng tháng và tận dụng nguồn năng lượng tái tạo sẵn có. Trong dài hạn, khi chi phí đầu tư giảm và công nghệ ngày càng phát triển, lợi ích kinh tế từ điện mặt trời sẽ càng trở nên rõ ràng hơn.
Khuyến nghị và giải pháp
Để thúc đẩy việc phát triển điện mặt trời tại Đà Nẵng, cần có những giải pháp và chính sách cụ thể. Trước hết, Trung ương cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết về đầu tư, đấu nối và lắp đặt hệ thống điện mặt trời. Điều này sẽ tạo ra cơ sở pháp lý rõ ràng, giúp các doanh nghiệp và người dân yên tâm đầu tư.
Thứ hai, cần đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ tài chính và các ưu đãi thuế cho việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời. Việc tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ gia đình và doanh nghiệp tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi sẽ giúp giảm bớt gánh nặng chi phí đầu tư ban đầu.
Thứ ba, cần tăng cường công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của điện mặt trời. Các chương trình giáo dục và các chiến dịch truyền thông có thể giúp thay đổi quan điểm của người dân, khuyến khích họ tích cực tham gia vào các dự án năng lượng tái tạo.
Cuối cùng, việc hợp tác giữa các cơ quan chính phủ, các tổ chức phi chính phủ và các doanh nghiệp trong việc triển khai các dự án điện mặt trời cho doanh nghiệp là rất quan trọng. Sự hợp tác này sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực và đảm bảo tính bền vững của các dự án.
Kết luận
Dù có tiềm năng lớn, việc phát triển điện mặt trời tại Đà Nẵng vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Tuy nhiên, với những giải pháp và chính sách hỗ trợ hợp lý, Đà Nẵng có thể trở thành một trong những địa phương tiên phong trong việc sử dụng năng lượng tái tạo, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Việc khuyến khích người dân và doanh nghiệp tham gia tích cực vào các dự án điện mặt trời không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần xây dựng một tương lai xanh, sạch cho thành phố.
